Όταν απομακρύνεται το χαλί της κυπριακής κοινωνίας

Εδώ και περίπου μια βδομάδα, η κυπριακή κοινωνία "σοκάρεται" από το θάνατο της Έλενας Φραντζή, η οποία υπέφερε από βαριά ψυχολογικά προβλήματα λόγω των όσων συνέβησαν κατά την παιδική της ηλικία. Ο καταδικασμένος ιερέας που την πρόσεχε από τα τέσσερα μέχρι τα έντεκα της χρόνιας δηλώνει αθώος για σεξουαλική και ψυχολογική κακοποίηση του παιδιού. Τα λαϊκά δικαστήρια καλά κρατούν αλλά δυστυχώς το χειρότερο είναι πως το χαλί στο οποίο κρύψαμε τα λάθη και εγκλήματα μας δεν έχει απομακρυνθεί πλήρως.

Σε μια κοινωνία όπου οι θεσμοί δεν έχουν διαχωριστεί, δεν μπορεί κανείς να μιλά για ένα πλήρως κοσμικό κράτος. Πλέον η συζήτηση σε αυτό το θέμα δεν πρέπει να γίνεται για το κατά πόσον έχει γίνει το έγκλημα, μιας και στον θεσμό στον οποίο πιστεύουν οι πολίτες (τα δικαστήρια δηλαδή) έκριναν πως έγινε και μάλιστα αλλεπάλληλα. Η συζήτηση πλέον πρέπει να επικεντρωθεί στο τι κάνουμε με άτομα που έχουν καταδικαστεί για τέτοια θέματα και που θα πρέπει να πηγαίνουν μετά το πέρας της φυλάκισης τους. Ας μην ξεχνάμε πως ένας ιερέας έχει σχεδόν καθημερινή επαφή με παιδιά αλλά και ότι το κυπριακό κράτος επιχορηγεί τους μισθούς τους με διάφορους τρόπους. Άρα, άσχετα με την απόφαση της Συνόδου, το κράτος μπορούσε και όφειλε να παρενέβη ούτως ώστε να απομακρυνόταν από το συγκεκριμένο πόστο ο ιερέας.

Ακόμη ένα θέμα της κοινωνίας μας είναι η σιωπή που περιβάλλει τέτοια θέματα και την απουσία καταγγελιών από άτομα που γνωρίζουν καταστάσεις αλλά δεν αναλαμβάνουν δράσεις. Τόσο οι τοπικές κοινωνίες όσο και οι αρμόδιες αρχές έχουν ευθύνη να δηλώνουν και να ελέγχουν αυτά τα κοινωνικά ζητήματα, ιδιαίτερα όταν αφορούν ανήλικους. Απλά για να καταλάβει κανείς την αναισθησία μας, ο πρόεδρος της κοινότητας είπε πως σήμερα στην κοινότητα δεν παρατηρείται καμία ένταση, καθώς όλα όσα βλέπουν το φως της δημοσιότητας ήταν «κοινό μυστικό εδώ και χρόνια στην κοινότητα. Κατ’ ακρίβεια, δεν ήταν καν μυστικό. Ήταν γνωστό σ’ όλους, χωρίς να παρατηρείται κάποιο πρόβλημα». Όταν μια κοινωνία σιωπά και δεν βρίσκει το οποιοδήποτε πρόβλημα σε τέτοια γεγονότα τότε τι να πει κανείς.

Για το θέμα των ανάδοχων οικογενειών υπάρχει ένα μπάχαλο. Στις 29 Μαρτίου, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Πρόδρομος Προδρόμου είπε πως δεν υπάρχουν κριτήρια επιλογής και πιθανώς δεν υπάρχει ούτε η δυνατότητα από τις κρατικές υπηρεσίες να κρίνουν ένα τόσο λεπτό, επίμαχο και ίσως επικίνδυνο θέμα. Δηλαδή όποιος θέλει και με όποια κίνητρα μπορεί να καλέσει τις αρχές να του δώσουν ένα παιδί για να το έχει "υπό προστασία".

Από τη στιγμή που δεν μπορούμε να ελέγξουμε τι κάνουν οι Συνόδοι πίσω από κλειστές πόρτες, οφείλουμε να ελέγξουμε ως κοινωνία και ως κράτος τις αρχές/υπηρεσίες μας. Και εαν δεν υπάρχει πλαίσιο, όπως και με τις εκτρώσεις, το κράτος και εμείς πρέπει να απαιτήσουμε να δημιουργηθεί. Τα πολλά θύματα σεξουαλικής και άλλης κακοποίησης οφείλουν να δικαιωθούν, έστω και με την αλλαγή και δημιουργία ισχυρότερων κανονισμών για αποτροπή παρόμοιων καταστάσεων στο μέλλον. Μόνο αν απομακρύνουμε το χαλί στο οποίο κρύβουμε τα προβλήματα μας μπορούμε να αλλάξουμε τις καταστάσεις, όσο και αν μας τρομάξουν τα όσα θα βρούμε από κάτω.