ΠΕΡΙ ΕΚΛΟΓΙΚΟΥ ΟΡΙΟΥ Ο ΛΟΓΟΣ

Εδώ και αρκετές βδομάδες ξεκίνησε μια συζήτηση όσον αφορά το όριο εισδοχής κομμάτων στην Βουλή της Κυπριακής Δημοκρατίας. Τα μεγάλα κόμματα στηρίζουν αυτή την συζήτηση και την αλλαγή του εκλογικού νόμου ενώ τα υπόλοιπα κοινοβουλευτικά αλλά και νεοϊδρυθέντα κόμματα τάσσονται ενάντια καθώς είναι σαφές πως μια τέτοια αλλαγή θα τους μειώσει είτε την κοινοβουλευτική τους δύναμη είτε τις πιθανότητες για εισδοχή στη Βουλή. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.

Πρώτα απ' όλα, στην Κύπρο επί διακυβέρνησης Σπύρου Κυπριανού και εν μέσω μεγάλων εντάσεων για το εν λόγω θέμα, αποφασίστηκε το όριο εισδοχής να τεθεί στο 1.79%, όσο δηλαδή αναλογεί και σε μία έδρα στο σώμα όταν κάποιος διαιρέσει τις 56 θέσεις με το 100 για να βγάλει το ποσοστό. Ωστόσο, δεν πρόκειται για το χαμηλότερο όριο εισδοχής στο νομοθετικό σώμα σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση καθώς στην Ολλανδία το όριο βρίσκεται στο 0.67%! Έτσι, υπάρχει παράδειγμα χώρας που συνεχίζει να λειτουργεί ομαλά με ιδιαίτερα χαμηλό όριο, αν και υπάρχει αρκετή διάσπαση εντός του κοινοβουλίου μιας και υπάρχουν 12 κόμματα και 7 ανεξάρτητοι βουλευτές.

Δεύτερο, τα πλείστα κοινοβούλια έχουν ποσοστά από 3% έως 5% ως όρια ωστόσο υπάρχουν πολλές διαφορές στο πως εκλέγει η κάθε χώρα τους βουλευτές της. Ένα ιδιαίτερα καλό παράδειγμα είναι η Γερμανία όπου στις εκλογές για ανάδειξη Ομοσπονδιακής Βουλής υπάρχει ένα υβριδικό σύστημα όπου οι ψηφοφόροι μπορούν στο ένα κομμάτι του ψηφοδελτίου να επιλέξουν τον βουλευτή που επιθυμούν στην περιφέρεια τους (50% θέσεων) και στο άλλο το κόμμα που υποστηρίζουν (50% θέσεων μέσω κομματικής λίστας). Έτσι προωθείται και μια πιο άμεση δημοκρατική διαδικασία αλλά ταυτόχρονα διατηρείται και ο ισχυρός ρόλος των κομμάτων.

Αν και ΑΚΕΛ και ΔΗΣΥ έχουν το επιχείρημα ότι πρέπει να αλλάξει ο νόμος έτσι ώστε κάποιος που πήρε 6 χιλιάδες ψήφους να μην μπαίνει στη Βουλή, αν το αναλογιστεί κάποιος πρόκειται για τον αριθμό των κατοίκων ενός μικρομεσαίου χωριού, εντούτοις αυτό δεν ισχυροποιεί το αίσθημα της δημοκρατίας αλλά απλά το νομοθετικό σώμα στο να παίρνει ίσως ευκολότερα τις αποφάσεις.

Τρίτο, οι αντιδράσεις τόσο από τα άλλα κόμματα όσο και από στελέχη των δύο κομμάτων όσον αφορά την χρονική περίσταση της συζήτησης είναι σωστή καθώς υπάρχει εδώ και δεκαετίες μια άτυπη συμφωνία για τη μη αλλαγή των κανόνων του παιχνιδιού λίγους μήνες πριν τις εκλογές. Πράγματι, η όποια συζήτηση θα πρέπει να γίνει μακριά από εκλογικές αναμετρήσεις έτσι ώστε να υπάρχει μεγαλύτερη αποδοχή της όποιας αλλαγής.

Σίγουρα, θα πρέπει να υπάρξει μια γενικότερη αλλαγή του εκλογικού νόμου, τόσο στο όριο όσο και στον τρόπο εκλογής των βουλευτών. Το γερμανικό μοντέλο είναι μια καλή εναλλακτική για την Κύπρο, όχι γιατί είναι γερμανικό αλλά γιατί δίνει περισσότερες επιλογές στους πολίτες. Ωστόσο το τι πρέπει να γίνει σε μεταγενέστερο στάδιο είναι να υπάρξει συζήτηση με τους πολίτες, ιδιαίτερα για τον τρόπο εκλογής και για αμεσότερες δημοκρατικές διαδικασίες, ασχέτως αν κλείσει το όριο στο 3.6% (το οποίο φαίνεται αρκετά καλό με τα σημερινά δεδομένα). Διαφορετικά θα υπάρξει περαιτέρω απαξίωση των κομμάτων από τους πολίτες και ίσως η κατάσταση να μην σώζεται μετέπειτα.