Φλερτάροντας με το Brexit εδώ και 43 χρόνια

Για πρώτη φορά στην ιστορία του Ηνωμένου Βασιλείου (ΗΒ) καλείται ο λαός να αποφασίσει την φύση και μορφή που θα έχει η σχέση της νήσου με την Ευρωπαϊκή Ένωση. 

Το ΗΒ εντάχθηκε το 1973 στην τότε ΕΟΚ χωρίς δημοψήφισμα αλλά με έγκριση μέσα από το κοινοβούλιο, μετά από δύο αποτυχημένες προσπάθειες λόγω του βέτο που άσκησε ο τότε πρόεδρος της Γαλλίας Charles de Gaulle. Το ειρωνικό της υπόθεσης είναι πως ήταν η τότε συντηρητική κυβέρνηση των Tories η οποία πέτυχε την ένταξη, ενώ σήμερα η μεγαλύτερη μερίδα υπέρ του Brexit προέρχεται από το ίδιο κόμμα.

Από το 1974 και έπειτα ξεκίνησαν οι προσπάθειες αρχικά από τους εργατικούς (Labor Party) και έπειτα από τους συντηρητικούς και τους ευρωσκεπτικιστές για μεταρρύθμιση της σχέσης που είχε το ΗΒ με την ΕΕ, ζητώντας μεγαλύτερη ελευθερία, περισσότερα προνόμια και λιγότερη συνεισφορά στα ευρωπαϊκά ταμεία. Παρά τη συνεχώς μειωμένη συνεισφορά στα ευρωπαϊκά ταμεία και την υποχώρηση της ΕΕ προς τις απαιτήσεις του ΗΒ, το αίτημα είτε για πλήρη ή μερική απεμπλοκή από την ΕΕ παραμένει.

Η άνοδος του κόμματος της ανεξαρτησίας (UKIP), το οποίο είναι ξεκάθαρα ευρωσκεπτικιστικό, επηρέασε τους συντηρητικούς με αποτέλεσμα να κινηθούν δεξιότερα για να το αποδυναμώσουν και να υποσχεθούν τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για την τύχη της χώρας στην ΕΕ. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την επανεκλογή του David Cameron στη πρωθυπουργία της χώρας με ποσοστά τα οποία κανείς δεν ανέμενε και πλήρη αυτοδυναμία στη Βουλή των Κοινοτήτων (Κάτω Βουλή, House of Commons).

Η ρήξη στο κόμμα των συντηρητικών είναι αυτή που επηρεάζει περισσότερο τη καμπάνια υπέρ του Brexit, με τον δήμαρχο του Λονδίνου Boris Johnson να ηγείται της εκστρατείας με σύμμαχο τον Nigel Farage, ηγέτη του UKIP. Στην αντίπερα όχθη, η κυβέρνηση του David Cameron και το κόμμα των εργατικών προσπαθούν να διατηρήσουν το ΗΒ στην ΕΕ, την ίδια ώρα που η Σκωτία απείλησε με μονομερή ανεξαρτησία σε περίπτωση νίκης της καμπάνιας του Brexit. Παρά το ότι οι πλείστοι οικονομικοί αναλυτές θεωρούν την έξοδο ως σοβαρό οικονομικό πλήγμα στο ΗΒ και παρά τα προνόμια τα οποία κέρδισε ο David Cameron για παραμονή στην ΕΕ, το ναι φαίνεται να κερδίζει στις δημοσκοπήσεις.

Το σίγουρο είναι πως μετά τις 23 Ιουνίου, η σχέση ΗΒ και ΕΕ δεν θα είναι πια η ίδια. Η ειδική σχέση που κέρδισε ο Cameron πιθανώς να ωθήσει και αλλά κράτη να προβούν σε διαπραγμάτευση με την ΕΕ για να κερδίσουν προνόμια ενώ η πιθανότητα εξόδου μπορεί να δείξει πως μια έξοδος από την ΕΕ δεν θα φέρει και το τέλος του κόσμου σε ένα κράτος.